De abdij van Tongerlo is een uiterst geschikte bestemming bij een culturele en religieuze uitstap. Wie het fraaie binnenplein van de abdij betreedt, onder het laat-romaanse en gotische poortgebouw door, krijgt meteen een overzicht de belangrijkste bezienswaardigheden. Rechts bevindt zicht vooreerst het classicistische abtshuis.De bouw ervan werd aangevat in 1724 naar een ontwerp van Willem Ignatius Kerrickx. De voormalige inrijpoort van het abtshuis geeft toegang tot de abtstuin. Verscholen in een hoek van de abtstuin staat het Ostium , een klein maar fraai gebouw uit 1741 dat eens dienst deed als tuinhuisje.
Terug op het binnenplein passeert u vervolgens het aanpalende Bisschopshuis. Vanaf 1547 werd dit gebouw opgetrokken naar de plannen van meester Rombout Keldermans. Waar dit gebouw in Brabantse renaissance eertijds dienst deed als verblijfplaats voor de bisschoppen van ‘s-Hertogenbosch, biedt het thans onderdak aan onze gasten. Zijn slanke torentje maakt iedereen duidelijk waar de portier van de abdij te vinden is.
Aan de noordzijde van het binnenplein bekleedt de Abdijkerk een centrale plaats. De voorgevel sluit aan bij de kloostervleugel uit 1847 met kapittelzaal en abdijbibliotheek en aan de andere kant bij het Ontmoetingshuis (1927/28). De neogotische kerk werd gebouwd in de periode 1852-1858 en werd ontworpen door de Antwerpse architect Paul Stoop. Zij vervangt de voormalige laatgotische kerk die kort na de Franse Revolutie onder de slopershamer verdween. De abdijkerk werd in de zomer van 1999 weer in gebruik genomen na een jarenlange periode van restauratie.
In de kerk moet u beslist een oog werpen om de schitterende glasramen, vervaardigd in de ateliers van de Antwerpse firma Janssens-Staehlin. In een zijkapelletje bevinden zich de relieken van de H. Siardus , abt van de norbertijnenabdij Mariëngaarde in Friesland (1194-1230). In het koor imponeren het eikenhouten koorgestoelte uit 1957 en het Klais-orgel uit 1933 (4 manualen, 57 registers en 3.674 pijpen). Voor een volledige dispositie van het orgel: klik hier)
Vanaf het voorjaar 2023 kan men in de abdijkerk ook de oudste (en pas gerestaureerde) replica van de muurschildering “Het Laatste Avondmaal” van Leonardo da Vinci bewonderen.
Aangrenzend aan de kerk ligt de kapittelzaal waarvan de wanden bekleed zijn met twee reuzengrote schilderijen die elk een tafereel uit onze norbertijnse geschiedenis uitbeelden.
Wanneer u het kerkgebouw weer verlaat, ziet u midden op het binnenplein de tiendschuur , ook Boerenkrijgschuur genoemd omdat ze door de brigands werd gebruikt tijdens de boerenopstand van 1798 tegen de Fransen. Gebouwd in 1618 onder Abt Adriaan Stalpaerts deed ze dienst als graanschuur. Thans kan u er de permanente tentoonstelling bezoeken.
Verderop het binnenplein, aan de oostzijde, komt men eerst voorbij de oude schaapskooi en latere koestal (1902). Aansluitend loopt u voorbij de oude abdijhoeve, gebouwd in 1640 onder abt Theodoor Verbraeken en in bedrijf tot 1974. De gevelrij wordt afgesloten door het fraaie washuis uit 1640.
De zuidkant van het binnenplein wordt volledig ingenomen door bedrijfsgebouwen die dateren uit de 17de eeuw: Uiterst rechts voorziet een hedendaags watertorentje de abdijbewoners van water. In het gebouw ernaast, in de huidige schrijnwerkerij, was tot aan de oorlog van 1914-18 de abdijbrouwerij in bedrijf. Het mooie wagenhuis, ondersteund door hardstenen zuiltjes, vormde met de smidse en de paardenstallen (1690) een geheel. In organische samenhang met boerderij en washuis, vormde dit gedeelte van het binnenplein tot aan de Franse Revolutie het neerhof dat door een muur afscheiden was van de overige abdijgebouwen.Sinds januari 1999 biedt het wagenhuis onderdak aan de De Oude Linden , abdijboekhandel en Centrum voor pastoraat en liturgie. Ongetwijfeld een bezoek waard.
Nu u het binnenplein hebt rondgewandeld komt u terug aan bij de ingangspoort van de abdij, uw vertrekpunt. Onder de welving van dit poortgebouw merkt u nog de getraliede doorgeefluiken waar eeuwenlang honderden behoeftigen regelmatig met brood en kleding werden bedeeld. Onder het poortgebouw bevindt zich ook de ingang naar de vertrekken van het vroegere secretariaat van de Heerlijkheid Tongerlo.
Vele gebouwen die u op uw rondwandeling in de abdij hebt kunnen bewonderen behoren tot de leefruimten van de abdijgemeenschap en zijn bijgevolg niet voor het grote publiek toegankelijk. Mede daarom werd in de tiendschuur, midden op het binnenplein van de abdij, een permanente tentoonstelling ingericht. Bezoekers (individueel of in groep) kunnen zich hier een idee vormen van het leven en werken van de abdijgemeenschap en kennis maken met de spiritualiteit van de Orde van Prémontré (Norbertijnen). Woord en beeld tonen hoe de abdij van Tongerlo haar zending in Kerk en wereld in het verleden vervulde en vandaag nog vorm geeft.
Openingstijden: dagelijks vrij toegankelijk van 08.00 tot 17.30 u.
In samenwerking met Toerisme Antwerpen wordt een nieuw project uitgewerkt voor de inrichting van de Tiendschuur. De bedoeling is de ruimte uit te bouwen tot een performantere onthaalplek voor bezoekers van de abdij.
We focussen daarbij op drie pijlers:
Een gespecialiseerd bureau zal ingeschakeld worden voor de technische uitwerking en de visuele vormgeving bij middel van moderne media.
De realisatie van dit project wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële ondersteuning van Europa. Vijftien partners uit Vlaanderen en Nederland sloegen de handen in elkaar en dienden samen een Interregdossier in onder de titel “Parels In Helende Landschappen”:
Onze partners:
Voor Vlaanderen: Landschapspark de Merode vzw, Provincie Antwerpen, Toerisme Provincie Antwerpen, Norbertijnen van de abdij van Tongerlo, Kerkfabriek OLV Scherpenheuvel, Stad Scherpenheuvel-Zichem, Gemeente Tessenderlo, Stichting Kempens Landschap, Het Giels Bos, Hogeschool Thomas More.
Voor Nederland: VisitBrabant, Fraters CMM, Zusters Clarissen in Megen, Norbertijnen van de abdij van Berne, Z-enzovoorts Maatschappelijk Vastgoed.
Wie in groep de abdij wil bezoeken met een gids kan hiervoor een reservering maken via de Dienst Toerisme van de gemeente Westerlo.
Individuele bezoekers kunnen een ticket voor een bezoek met gids kopen via de webshop van de Dienst Toerisme.
Voor alle verdere info:
Toerisme Westerlo
Sint Lambertusstraat 4
B- 2260 Westerlo
Tel: +32-(0)14 54 54 28
Fax:: +32-(0)14 54 76 56
E-mail Toeristische Dienst Westerlo
www.toerismewesterlo.be
De abdij van Tongerlo is ook uiterst geschikt als vertrekpunt voor enkele toeristische wandel-, fiets-, en autoroutes.
Wandelnetwerk
Om en rond de abdij is een uitgebreid netwerk van wandelknooppunten uitgewerkt.
We suggereren bijvoorbeeld de Netewandeling in Westerlo, te beginnen aan het gemeentehuis, via de knooppunten 20-21- 129-8-9-10-183-12-14-13-19-18-130-16-20. Deze wandeling maakt deel uit van het wandelnetwerk De Merode.
Fietsnetwerk
Ook om en rond Tongerlo zijn ze niet meer weg te denken : de rechthoekige groen-witte borden met nummers van het fietsknooppuntennetwerk van de provincie Antwerpen. Een netwerk van rustige fietswegen vormt de basis van dit concept waarbij men zelf een onbeperkt aantal fietstochten kan uitstippelen. Eindeloos combineren : dat is de grote troef van het fietsknooppuntennetwerk. Wie de voorkeur heeft voor een kant en klare route op basis van het fietsknooppuntennetwerk , kan kiezen voor de Meroderoute.
Op de website van de dienst toerisme van Westerlo vinden fietsers alle info over fietsroutes op basis van de fietsknooppunten in Westerlo en omgeving.
Keizer Karelroute
Een traject van 53 kilometer lang en doorheen Olen, Geel, Herentals en Westerlo.
Het voormalig militair domein Teunenberg vormt een mooi onderdeel van de route. De Buulmolen en de Kapel van Meren zijn twee andere charmante hoekjes in Olen. Blikvangers zijn voorts de abdij van Tongerlo, de jachthaven van Herentals en de Baileybrug in de Mosselgoren.’
De gratis folder is te krijgen bij de meeste toeristische informatiepunten.
Toerisme Olen creëerde een online striproute met tekeningen van de tien blikvangers op het traject. Kinderen die een origineel album maken, ontvangen een exemplaar van de Suske & Wiske strip ‘De Pottenproever’. Dit album speelt zich af in Olen. Op die manier wordt de Keizer Karelroute een fijn uitje voor de hele familie.’
Van alle bovenvermelde routes kan u een degelijke en uitgebreide beschrijving verkrijgen bij Toerisme Westerlo (contactgegevens: zie boven).
Wij bieden u een overzicht van de horecazaken die zich in de onmiddellijke nabijheid van de abdij bevinden:
Voor een volledig overzicht van de drank- en eetgelegenheden in Westerlo: klik hier .
