);

Zondag 26 november 2023

Begin november startte de eerste fase van het grote renovatieplan voor het orgel door orgelbouwer Verschuren uit Ittervoort (Nederland), i.s.m. onze organist Laurens Gardeniers. Het geheel wordt gesteund met hulp van overheidssubsidies.

Deze eerste fase omvat het vernieuwen van het leer van de twee balgen onder het Hoofdwerk en het Pedaal (de grote magazijnbalg en de kleinere balg van het Middenwerk), de windkanalen en de membraanlatten van het Pedaal (voor zover aanwezig), het Middenwerk en Hoofdwerk. Gedurende de werken was het orgel soms maar voorgedeeltelijk bruikbaar.
Het leer van de windkanalen en blaasbalgen was aan vergevorderde slijtgage onderhevig en werd volledig vervangen. Het leer van de magazijnbalg werd ter plekke vernieuwd. De balg van het Middenwerk werd meegenomen naar het atelier van Verschueren. De balgen werden bovendien behandeld met een anti-houtworm product.


Ook de membraanlatten van het Hoofdwerk, het Middenwerk en het Pedaal werden voorzien van nieuwe membranen. Niet alle registers van het Pedaal worden door membranen aangestuurd. Enkel deze van de Octaaf 8′ en de Trompet 8′. Daar zitten de membranen niet op “latten” en ze zijn omwille van het plaatsgebrek moeilijk te verwijderen en vervangen.
De latten van het Middenwerk en Hoofdwerk bestaan uit 4 reeksen van 61 latten, 244 stuks in totaal. De hoeveelheid membranen die vernieuw moest worden bedraagt bij benadering tussen de 1600 en 1700 stuk. Deze latten werden niet meegenomen naar Ittervoort maar in de pandgang van de abdij opgeslagen en daar schoongemaakt, van oude membranen ontdaan en voorzien van nieuwe. De nieuwe membranen zijn zoals bij de revisie van het Bovenwerk enkele jaren geleden opnieuw van polypel i.p.v. leer omdat dit materiaal veel langer meegaat.

Op deze foto zijn de kegelstaafjes van het Hoofdwerk te zien, met op de achtergrond de grootste pijpen van de Bromstem 32’. De staafjes zitten rond schroefdraad en dienen afgeregeld te worden op het moment dat de membraanlatten worden teruggeplaatst zodat er voldoende afstand is tussen de membraan-in-ruststand en de kegel. Als die afstand te kort is kan de membraan soms de kegel niet omhoog tillen en bestaat ook het risico op “hangers”

De gereinigde en vernieuwde membranen liggen klaar om later weer op hun plaats gemonteerd te worden.
Nadat de nieuwe membranen een tijdje gedroogd hebbe worden ze allemaal getest door aan de zijkant manueel in iedere windopening te blazen en te controleren of ieder membraantje omhoog komt. Een membraan die niet goed reageert wordt verwijderd en vervangen.
Nadat alle membraanlatten individueel zijn getest en aangeblazen worden ze tenslotte terug onder de kegelstaafjes geschroefd, de staafjes worden afgeregeld en iedere toon wordt vanop de speeltafel gecontroleerd.