Je hoort wel eens zeggen dat de plaats die Maria bekleedt in de katholieke Kerk niet strookt met de Bijbelse gegevens. Niets is minder waar! Er staat zelfs zo veel over Maria in de Bijbel dat we hier niet alles aan bod kunnen brengen. Daarom zullen we ons beperken tot zeven Bijbelse portretten die kunnen helpen om zowel Maria als haar plaats in de Traditie beter te begrijpen.
Een eerste portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “verlossende portret” van Maria. Het gaat hier om Maria in haar rol als nieuwe Eva. Het is een beeld van Maria die al voorzegd is in Genesis (het eerste boek van de Bijbel): “God, de Heer, zei tegen de slang: vijandschap sticht ik tussen u en de vrouw, tussen uw nageslacht en het hare en zij zal uw kop verbrijzelen” (vgl. Gen 3,13 en 15).
Het is door haar eenvoudige “fiat” of “jawoord” dat Maria een verlossende rol krijgt (vgl. Luc 1, 38). Zo helpt ze om de kop van het kwade te verpletteren (hier verbeeld als een slang).
In de tuin van Eden hebben de mensen veel leed en verdriet gekregen door de ongehoorzaamheid van de oude Eva. Door Maria, de nieuwe Eva, is er dus weer hoop gekomen, want zij heeft wel naar God willen luisteren.
Een tweede portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “profetische portret” van Maria. Om dit en het voorgaande portret te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te weten dat katholieken de Bijbel niet alleen maar letterlijk lezen. De Bijbel is dus niet een geschiedenisboek met uitsluitend feitjes en weetjes. Voor ons is het op de eerste plaats Gods Woord. Anders gezegd is het een liefdesbrief van God aan zijn kinderen, waarin alle woorden en zinnen een veel diepere betekenis kunnen hebben. De eerste plaats waar je Maria letterlijk zal vinden is natuurlijk in het Nieuwe Testament, maar ook in het Oude Testament staan er al vele teksten die naar Maria verwijzen! Deze profetische teksten helpen ons om haar beter te begrijpen.
Bij de profeet Jesaja lezen we bijvoorbeeld: “Daarom geeft de Heer zelf een teken aan u. Zie, de jonge vrouw is zwanger, en zal een zoon ter wereld brengen. U zult hem de naam Emmanuël (God-met-ons) geven” (Jes 7,14 / vgl. ook Micha 5,2). Deze profetie horen we dan ook vaak voorlezen in de kersttijd.
Een derde portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “moederlijke portret” van Maria. Hier zien we dat haar profetische moederschap ook tot vervulling is gekomen. Deze vervulling vinden we in de Evangelies (bijv. Matt 1,18 en Luc 1,28-35).
Ten slotte wordt het moederschap van Maria ook nog eens bevestigd tijdens het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth. Elisabeth was zo overdonderd dat de Moeder van de Heer haar zou willen bezoeken, dat ze uitriep: “Wie ben ik dat de MOEDER van mijn Heer naar mij toe komt?” (Luc 1:43).
Maria is niet te groot om zelfs de kleinsten te willen helpen. Wij mogen haar dus altijd aanroepen als onze lieve Moeder, en ze zal ons ook zeker te hulp komen in al onze noden
Een vierde portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “barmhartige portret” van Maria.
Nu zien we Maria als iemand die actief deelneemt aan het openbare leven van Jezus. Een moeder houdt immers niet op om na de geboorte van haar kind moeder te zijn! Voor de meeste mensen blijft hun moeder een belangrijke en positieve rol spelen, ook als ze volwassen zijn!
We mogen Maria dus niet te snel afschrijven (zoals sommige protestanten dat bijvoorbeeld doen). Maria is met Jezus meegegaan op zijn vele tochten en zij heeft compassie gehad met iedereen die op haar pad is gekomen. Het is door de bezorgdheid van de barmhartige Moeder op de bruiloft van Kana dat Jezus zijn eerste wonder heeft gedaan voor de gasten zonder wijn (vgl. Joh 2,1-12). Bij de andere Evangelisten zien we ook weer de bezorgde en barmhartige Moeder die met haar Zoon wil spreken (Matt 12,46-47; Mark 3,31-32 en Luk 8,19).
Een vijfde portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “droevige portret” van Maria. De zorgzame en liefdevolle Moeder Maria heeft ook veel verdriet geleden.
Een van de eerste voorbeelden is tijdens de opdracht van haar Zoon in de tempel. De priester Simeon heeft toen voorspeld dat een zwaard door haar ziel zal gaan (vgl. Luc 2,35).
Het mooiste beeld is echter die van de droevige Moeder onder het kruis van haar Zoon. Hier geeft Jezus zijn Moeder Maria aan de beminde leerling om ook zijn Moeder te zijn (vgl. Joh 19,25-27). De Moeder van smarten heeft haar Zoon nooit in de steek gelaten, zelfs toen Hij moest sterven. Ook ons zal zij nooit in de steek laten. We kunnen dus altijd op haar voorspraak rekenen, vooral als we het even wat moeilijker hebben.
Een zesde portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “heilige portret” van Maria. Maria heeft onder alle gewone mensen de meest innige band gehad met de HEILIGE Geest. Van de zes keer dat de Heilige Geest direct ingrijpt in iemands leven, zal dat vier keer met of bij Maria zijn: eerst tijdens haar maagdelijke conceptie van Jezus (vgl. Matt 1,18-21), daarna tijdens haar bezoek aan Elisabeth (en de hymne die door de Heilige Geest wordt ingegeven, vgl. Luk 1,41-45), vervolgens tijdens haar ontmoeting met Simeon (terwijl de Geest op hem rust, vgl. Luk 2,25-32) en ten slotte tijdens Pinksteren (en de uitstorting van de Heilige Geest, vgl. Hand 1,13-14 en 2,1-4).
Laat ons dus de heiligheid van Maria proberen na te volgen, zodat wij ook de rijke vruchten van de Heilige Geest mogen ontvangen (o.a. liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid en zelfbeheersing, vgl. Gal 5,22-23).
Een zevende portret dat je in de Bijbel kan vinden is het “hemelse portret” van Maria. Vanuit Genesis in het begin van de Bijbel, zijn we nu in de Apokalyps of Openbaring van Johannes beland. Hier zien we een beeld van de Kerk (en tegelijk ook van Maria) in haar hemelse luister. Ze is gekroond met een kroon van twaalf sterren (vgl. Apok 12,1).
Het staat niet met zoveel woorden in de Bijbel, maar als Katholieken geloven we zonder twijfel dat Maria met ziel en lichaam in de hemel is opgenomen. Daar heeft haar Lieve Zoon haar gekroond, omdat ze zoveel voor Hem en voor ons heeft gedaan (we herdenken dit trouwens in het 5de glorievolle mysterie van de Rozenkrans). Dat betekent echter niet dat Maria ver van ons af staat, want nu spreekt ze voor ons ten beste bij Jezus.
Bid dus voor ons Maria,
opdat wij ook de beloften van Christus
waardig mogen worden. Amen.
