);
Het derde gebod van de tien geboden luidt: Heilig steeds de dag des Heren.
Voor ons christenen houdt dit in dat we de zondag moeten vieren. In deze catechese willen we daar wat meer uitleg bij geven. We gaan kijken in het Oude Testament of er toen ook al zo een gebod bestond. En wie het dan heeft “uitgevonden”. Wat zei Jezus en wat zegt Zijn Kerk er over?
In het boek Exodus (20,8-10) lezen we: “Denk aan de sabbat; die moet heilig zijn voor u. Zes dagen zult gij werken en alle arbeid verrichten. Maar de zevende dag is de sabbat voor de Heer uw God. Dan moogt gij geen enkele arbeid verrichten.”
Het was uit eerbied voor God als hun Schepper dat dat de Joden de laatste dag in rust doorbrachten. Deze dag diende volledig aan God toegewijd te zijn.
Het woord sabbat komt van het Hebreeuwse woord ‘sjavat’, dat ‘ophouden’ en ook ‘opnieuw ademen’ betekent.Woordhistorisch kan sabbat ook in verband worden gebracht met het Babylonisch sab(b)atu. Het kan dan vergeleken worden met het Latijnse septem en het Sanskrietse sapta die beide ‘zeven’ betekenen.
De sabbat houdt echter ook een gedachtenis in aan God als Verlosser. Op de dag van de Heer diende men in herinnering te houden hoe God zijn volk Israël uit Egypte heeft weggeleid en gered heeft uit de hand van Farao en zijn legermacht (Deuteronomium 5,15).
De sabbat laat de joden er dus aan herinneren dat God rustte op de zevende dag van zijn schepping en dat Hij hun uit de slavernij van Egypte heeft bevrijd. Zo is een dag van protest tegen de slavernij van macht en geld.
Zo was het in het oude verbond: een rustdag zoals God ruste op de zevende dag. In eerste instantie is de christelijke zondag als rustdag de voortzetting van de sabbat. Maar voor ons, in de tijden van het nieuwe verbond, betekent de dag des Heren heel wat meer.
Voor ons christenen niet de laatste dag van de week maar de eerste. Het is de dag van Jezus’ verrijzenis. Want in de evangelies lezen we immers hoe Jezus verrezen is ‘op de eerste dag der week’, d.w.z. de dag nà de sabbat (Mt 28,1: Mc 16,1; Lc 24,1). Op zondag is het dus elke weer een beetje Pasen, dé dag waarop we belijden “tot Gij wederkeert, dat Gij verrezen zijt.”
De beide thema’s van Schepping en Verlossing die we onderkend hebben bij de sabbat, keren in ee christelijke betekenis ook terug bij de zondag. De zondag is de eerste dag, het begin van de nieuwe schepping die begonnen is met Christus’ dood en verrijzenis. Maar het is tevens de achtste dag, de dag van de volheid van Gods Verlossing die in Christus gerealiseerd werd.
De zondag is heilig, wat betekent dat hij anders is dan de andere dagen. Hij is een voorsmaak van het eeuwige: op zondag mogen we nu reeds een beetje proeven van de gelukzaligheid van de eeuwigheid. De eeuwigheid waarin we Christus zullen aanschouwen van aangezicht tot aangezicht.
De zondag is er opdat we meer christen zouden kunnen zijn. Het is een dag van gebed, van eucharistie vieren, van bezoeken afleggen, van jeugdbeweging, van goede werken… Kortom, het is een dag dat we ons kunnen richten naar God en Zijn volk. De zondag is er niet om onszelf maar om de ander.
De viering van de zondag en de zondagsrust kunnen we mooi illustreren aan de hand van de drie goddelijke deugden: geloof, hoop en liefde.
De zondag is eerst en vooral een dag van geloof. Het is de dag bij uitstek waarop we uiting kunnen geven aan geloof. Het is de dag waarop we openlijk belijden dat Jezus de Christus is, dat Hij gekruisigd is, gestorven en begraven, die nedergedaald is ter helle, de derde dag is verrezen en zit aan de rechterhand van God Zijn Almachtige Vader. Het is de dag waarop we God danken en eren als Heer en de Gever van alle leven.
De zondag is ook een dag van hoop. De gedachtenis van de verrijzenis van Jezus geeft ons perspectief en hoop. Het is de dag waarop we zeggen: ‘en toch’. Hij doet ons uitzien naar de voltooiing.
Tenslotte is de zondag ook een dag van liefde. Deze liefde beleven we concreet in de zondagse eucharistieviering. Hier komt Christus werkelijk onder ons in de tekenen van brood en wijn. Jezus is nergens dichter bij ons dan in de H. Communie. We mogen Hem ontvangen in onze eigen ziel. Sterker nog, Jezus wil dat Hij tot ons komt zodat we meer op Hem gaan gelijken. Is het geen groot teken van liefde als wij ingaan op Zijn oproep om elke zondag Hem te ontvangen? Als je geliefde je roept, ga ja dan niet aanstonds naar hem of haar toe? Wat is het dan om tijd vrij te maken om Hem die ons heeft verlost door Zijn offer aan het kruis te ontvangen? Laten wij iets terug doen voor Hem.
Maar tegelijk krijgen we wederom veel terug van Jezus. En het is gratis.
We laten ons niet enkel opnemen in Jezus’ offerende liefde. We bieden er God ook onze dank en onze liefde als offer aan. Die liefde laten we ook uitgaan naar onze broeders en zusters die in nood verkeren en rekenen op ons gebed, onze solidariteit en bijstand.
Hoogtepunt van de zondag is de feestelijke eucharistieviering. Vele christenen denken wel eens dat ‘de zondagsplicht’ niet belangrijk is en zien de noodzaak van de zondagse eucharistieviering niet in. Jonge christenen hebben het dan vaak ook wel eens moeilijk met de zondagse eucharistie omdat ze saai is. ‘We hebben er niet veel aan’, zeggen ze dan wel. We willen tot slot enkele gedachten formuleren die van het tegendeel willen overtuigen.
Christen-zijn is per definitie iets wat je niet alleen doet.
p>Krachtens je doopsel wordt je ‘ingelijfd’ in het Lichaam van Christus dat de Kerk is. Voortaan maak je deel uit van een groter geheel. Daarom komen christen als gemeesnchap samen voor de zondagse eucharistie. Je christen-zijn individueel beleven is voor een gedoopte dus volkomen ‘tegen-natuurlijk’.
Zoals elke eucharistie staat in het teken van de ontmoeting met de Heer. Daar komt Hij in ons midden, door zijn Woord en door de Eucharistie. Daar kunnen wij Hem ontmoeten. Daar kunnen wij met Hem in gemeenschap treden.
Wij mogen de Heer eerst en vooral ontmoeten in zijn Woord dat door de priester verkondigd wordt. Wanneer de priester leest, dan is het Christus zelf die zijn Woord tot ons spreekt en ons onderricht. “En Hij legde hun uit wat in heel de Schrift op Hemzelf betrekking had, te beginnen bij Mozes en alle Profeten.” (Lc 24,27) Vervolgens worden we in de homilie uitgenodigd het Woord vruchten te laten dragen in ons leven.
Zo voeden we ons dankbaar aan de daden van de heer: zijn leven, zij dood en verrijzenis.
Op zeer intense wijze ontmoeten wij de Heer ook in de eucharistie. Onder de gedaanten van brood en wijn is hij werkelijk onder ons aanwezig.
In de communie ontvangen wij Jezus die zich als brood aan ons te eten geven. Door de communie kunnen wij ons innig met Hem verenigen: Hij wordt een deel van ons, en wij worden een deel van Hem.
De ontmoeting met de Heer Jezus in de eucharistie is onvervangbaar.
Waar vind je een evenwaardig alternatief?
We mogen echter niet alleen naar de eucharistie kijken vanuit de vraag ‘wat we er aan kunnen hebben’. Even terecht is de vraag wat wij aan de zondagseucharistie kunnen bijdragen. Zoals reeds gezegd is het een gelegenheid om onze dank en eerbied jegens God tot uitdrukking te brengen. Door ’s zondags de eucharistie bij te wonen laten we zien welke plaats God in ons leven inneemt.
Tevens laten we dan ons geloof zien. We maken een statement: ‘ik geloof’.
In de eucharistie leggen wij heel ons leven voor God. Wij brengen ons werk, ons gebed, onze zorgen en onze vreugden als offerande mee naar het altaar en leggen het in de handen van God, samen met het liefdesoffer van Jezus.
Al deze dingen kan je jezelf niet aanbieden. Ze wórden je aangeboden door de Kerk. Al deze dingen kan je niet op je eentje beleven, en evenmin om het even waar en wanneer. Dit alle kan je enkel op de zondag, de Dag van de Heer, samen zo veel andere gelovigen.
Als wij wegblijven uit de kerk op zondag maken wij het geloofsleven van de hele kerkgemeenschap armer. En wat erger is: op de duur sterft ook ons geloof helemaal af.
Als we dit alles even samenvatten hebben we een mooi lijstje van goede motivaties
om de zondag te heiligen: